Ik kan veranderen
Ik sta regelmatig versteld van mijn eigen gedachten, gevoelens en gedrag. Soms schrik ik er zelfs van. Waarom reageer ik op deze manier? Waarom raakt mij dit zo diep? Waarom voel ik mij zo? Zelf zit ik in een traject waarbij ik stap voor stap antwoorden zoek en krijg op deze vragen. Ik ben bezig om patronen te doorbreken en nieuwe patronen aan te leren. In deze blog wil ik jullie een stukje meenemen op deze reis en hoop ik jullie te bemoedigen, maar ook aan te sporen. Hoe beschadigd je je ook voelt, hoe oud of juist hoe jong je ook bent, iedereen heeft deze keuze: Wil ik veranderen?
Als christen dacht ik vaak dat het verkeerd was om naar een psycholoog te gaan of om op een andere manier hulp te zoeken. We zijn immers gestorven aan onszelf, we zijn een nieuwe schepping, we hebben in Christus de kracht om zonde te overwinnen. Wat hebben we dan nog meer nodig? En wat heeft het voor nut om te graven in je verleden, om te graven naar oorzaken, om terug te gaan in de tijd? We moeten toch gewoon vergeven, ons bekeren van boosheid en verkeerde patronen en dicht bij God leven? Is hulp zoeken niet iets toevoegen aan de Bijbel?
Al deze vragen en worstelingen zaten ook in mijn hart. Maar God heeft mij wijze lessen geleerd. Vaak zien we hulp zoeken ten diepste als falen of als zonde. Maar God heeft ons aan elkaar gegeven om elkaar te helpen.
Een vriendin gaf laatst een prachtig voorbeeld:
Wij zijn gemaakt voor het paradijs, voor een perfecte wereld, zonder pijn, verdriet, falend ouderschap en gebrokenheid. Gebrokenheid brengt schade. Onverwerkte gebrokenheid en pijn leiden tot trauma's. We leven in een gebroken wereld met gebroken ouders, gebroken gezinnen en daaruit voortvloeiende verkeerde patronen. Wanneer we onze eigen brokstukken uit ons leven niet opruimen, zullen onze kinderen hierover struikelen en zal dit tot verkeerde patronen in hun leven leiden. Zo gaan patronen vaak generatie op generatie door totdat iemand besluit om het anders te willen.
Als ouders is het bedoeld om een volle liefdestank te hebben om van daaruit je kinderen onvoorwaardelijk lief te kunnen hebben. Als je liefdestank als ouder leeg is door wat jij zelf hebt meegemaakt als kind zul je in plaats van altijd je kind onvoorwaardelijk lief te hebben, liefde nodig hebben van jouw kinderen richting jou. Als je dit niet krijgt ga je het afdwingen, wordt je diep ongelukkig of heeft het andere gevolgen. Dit beschadigt je kinderen echt diep. Dus zorg dat jouw liefdestank gevuld is voordat je kinderen krijgt! En als je al kinderen hebt, zoek hulp om te leren hoe je tank weer kan worden gevuld. Het is echt nooit te laat. Je kunt niet alle schade meer wegpoetsen, maar wanneer jij besluit om stappen te zetten om je eigen verleden te verwerken en om nieuwe, gezonde patronen aan te leren, zal dit nog steeds tot genezing leiden, ook bij je kinderen.
Daarnaast zijn onverwerkte trauma's een open deur voor de duivel. Je reageert extremer op bepaalde uitspraken, omstandigheden of woorden door je trauma. De duivel kan hier heel makkelijk gebruik van maken en zal je tot extreme boosheid of zonde leiden. Juist omdat deze pijnlijke plekken op jouw ziel zo gevoelig en kwetsbaar zijn.
Doordat we in een gebroken wereld leven, hebben we allemaal dingen meegemaakt die ons hebben gevormd. Ook al kom je uit een stabiel christelijk gezin, geen enkele ouder is perfect en het kan dat je vastloopt op bepaalde punten.
Stel je voor dat je timmerman wil worden net als je eigen vader die een eigen timmerbedrijf heeft. Je kunt van kinds af aan met hem meelopen en je leert op die manier alle kneepjes van het vak. Wanneer je vader geen timmerman is, zul je een uitgebreide opleiding moeten volgen, met mensen moeten meelopen of cursussen moeten volgen om hetzelfde te kunnen leren. Zo is het ook met patronen. Wanneer je van je ouders niet hebt geleerd om met emoties om te gaan, om onvoorwaardelijk lief te hebben, om een stabiele relatie aan te gaan, om een goed huwelijk te hebben, noem maar op. Dan zul je zelf de keuze moeten maken om hiermee aan de slag te gaan. Dit vraagt hard werken, maar gelukkig hoef je dit niet alleen te doen. God heeft ons anderen om ons heen gegeven om van hen te leren. Dit vraagt echter wel een keuze van jou. Wil je echt veranderen, wil je echt je eigen pijn onder ogen komen, verwerken en genezen van wat jij hebt meegemaakt en wil jij nieuwe, gezonde patronen aanleren? Dan vraagt dat ook van jou om hulp te zoeken. Hier bedoel ik niet alleen een psycholoog mee. Misschien heb je wel een ouder iemand of een ouder stel in je gemeente of omgeving die je echt als voorbeeld ziet en waar je veel van kan leren. Deel met hen je worstelingen. Echt, uit ervaring kan ik zeggen dat hulp zoeken, open zijn en eerlijk met anderen delen waar je mee worstelt, je echt bevrijdt. Wanneer je bijvoorbeeld van huis uit niet hebt meegekregen hoe je een goed Bijbels huwelijk hebt, door bijvoorbeeld gescheiden ouders of door andere omstandigheden, zal je moeten leren hoe dit wel moet. Het gaat zeker niet vanzelf. Je zult moeten leren van anderen en Gods Woord. Je kunt het niet alleen, je hoeft het niet alleen te doen.
Michelle van Dusseldorp, de oprichter van groundwork heeft een boek geschreven dat heet "ik kan veranderen", echt een aanrader. Zij noemt daarin de volgende Bijbeltekst:
"Want het goede dat ik wil, doe ik niet, maar het kwade, dat ik niet wil, dat doe ik." - Rom.7:19, HSV
Dit is iets waar ik vaak mee worstel. Ik weet vaak wel wat ik anders wil, maar als het erop aan komt, val ik vaak terug in oude patronen en doe ik wat ik juist niet wil. Maar weet: jij kan echt veranderen. In Gods kracht kun jij stappen zetten.
"Ik ben in staat alles te doen door Christus, die mij daarvoor de kracht geeft." - Fil.4:13, HTB
Wanneer je wel naar een psycholoog wil of merkt dat je meer nodig hebt dan alleen gesprekken met mensen om je omgeving, wil ik wel benoemen dat het fundament van waaruit een psycholoog je helpt echt een wereld van verschil maakt. Een reguliere niet-christelijke psycholoog zal je leren om zonder Gods kracht patronen te doorbreken. Dit betekent niet dat je hier niets van kunt leren, maar een psycholoog die de Bijbel gebruikt als fundament van de behandeling is een betere aanrader. Denk bijvoorbeeld aan het CPC (meer pastoraal) of aan Groundwork (integratieve therapie).