Jona, een type van Christus
Op veel plekken in het Oude Testament wordt er vooruit gewezen naar Christus en Zijn komst op aarde. Sterker nog, een citaat van Charles Spurgeon luidt als volgt: "Van elke tekst in de Bijbel is er een weg naar Jezus Christus." Vanuit elke tekst dus. Niet alleen de teksten uit de profetieën waar de Messias bij naam genoemd wordt, maar ook vanuit teksten over gebeurtenissen en mensen.
Misschien heb je de volgende uitdrukkingen weleens gehoord: "Jezus is de tweede Adam"; "David is een type van Christus"; "Christus is de grotere Salomo". Het wordt gezegd over diverse Bijbelse figuren die een afschaduwing zijn van Christus. Dat betekent dat ze iets in hun leven hebben laten zien van de komende Christus. Welnu, Jona is ook zo'n type van Christus. Als je het verhaal van Jona kent, denk je misschien wel: Jona? Hij die God ongehoorzaam was een type van Christus? Er zijn inderdaad grote verschillen, maar toch is Jona een type van Christus en daar wil ik het in deze blog over hebben.
Gods opdracht
"Het woord van de HEERE kwam tot Jona, de zoon van Amitthai: Sta op, ga naar de grote stad Ninevé en predik tegen haar, want hun kwaad is opgestegen voor Mijn aangezicht." - Jona 1:1-2, HSV
God was naar Jona toegekomen en had hem een opdracht gegeven, zo lees je aan het begin van het eerste hoofdstuk. Maar in plaats van dat hij gehoorzaamde, vluchtte Jona de andere kant op richting Tarsis en "...weg van het aangezicht van de HEERE." Ninevé was de hoofdstad van Assyrië en lag ten oosten van Israël. Daarbij was het waarschijnlijk de grootste stad in die tijd. Tarsis daarentegen lag in het westen in het zuiden van Spanje en werd gezien als het einde van de aarde. Zo probeerde Jona het aangezicht van de HEERE en Zijn opdracht te ontvluchten. Toch was het een tevergeefse poging, want niemand kan Gods aangezicht ontvluchten. Zelfs niet aan het einde van de zee (Ps. 139:7-10) en daar kwam Jona ook achter. Door middel van de storm en een grote vis maakte God hem gewillig zodat hij wilde doen wat God wilde. Daarna kreeg Jona voor de tweede keer Gods opdracht te horen en "toen stond Jona op en ging naar Ninevé, overeenkomstig het woord van de HEERE (Jona 3:3)."
Jezus Christus is naar de aarde gekomen om Gods wil te doen, maar in tegenstelling tot Jona was Hij niet één keer ongehoorzaam. Keer op keer komt Zijn gehoorzaamheid aan Zijn Vader terug. Als 12-jarig jongetje in de tempel zei Hij al dat Hij moest zijn in de dingen van Zijn Vader (Luk. 2:49). In Johannes 5 zegt Jezus dat Hij niet Zijn eigen wil zoekt, maar de wil van de Vader Die Hem gezonden heeft. Zelfs in de hof van Gethsémané toen Zijn lijden een hoogtepunt bereikte, was Hij nog steeds gehoorzaam aan de wil van Zijn Vader. Ja, Christus was gehoorzaam tot in de dood toe.
Jona was ongehoorzaam aan het bevel van God. Maar ben jij beter? Ben ik beter dan Jona? Hoe vaak doe jij niet wat God ons zegt dat je moet doen? Hoe vaak doe je juist wel waarvan God zegt dat je het niet mag doen? Jona kreeg de opdracht om te gaan en te prediken. Jij en ik hebben de opdracht uit Mattheüs 28:19 gekregen. Niemand is daarvan uitgezonderd. Juist met het voorbeeld van Jona moeten we beter weten en streven om het beter doen.
"Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen." - Mattheüs 28:19, HSV
"Meer dan Jona is Christus. Hij is in de wereld gekomen voor onze zonden en deed wat wij niet kunnen. Hij leefde volmaakt en zonder zonden. Hij droeg het lijden en stierf aan het kruis voor zondaren en volbracht zo de wil van Zijn Vader."
Storm op zee
Ondertussen bevindt Jona zich op een schip richting Tarsis en ontstaat er een grote storm. God stilt niet alleen de storm en de zee, Hij heeft ook macht om een storm te creëren en de zee onstuimig te maken. Zelfs zo erg dat ervaren zeelieden doodsbang werden en hun goden begonnen aan te roepen. Maar wat ze ook probeerden, de storm nam alleen maar toe en de zee werd hoe langer hoe onstuimiger. Totdat de zeelieden geen andere keus hadden dan Jona op te pakken en in de zee te werpen. En dan komt de zee ook tot bedaren, de wind gaat liggen (Jona 1:15). Het is niet duidelijk hoe Jona tot de beslissing kwam om zich in de zee te laten werpen, maar in deze situatie is hij een afschaduwing van Christus. Jona offerde zich op om zo Gods toorn te stillen.
Nog veel groter is het werk van Christus. Hij was onschuldig en zonder zonden. In alles volmaakt. Geheel gehoorzaam. Hij nam onze zonden op Zich en droeg zo Gods toorn over de zonden. Hij gaf Zijn leven zodat wij eeuwig zouden kunnen leven. Hij offerde Zichzelf op als het volmaakte Lam. Hij dronk de drinkbeker tot de laatste druppel toe. Eigenlijk schieten woorden tekort om te beschrijven hoe groot het wonder is dat Hij heeft gedaan en heeft willen doen voor mensen zoals jij en ik. Mensen die net zoals Jona keer op keer ongehoorzaam zijn aan God en Hem de rug toekeren. Het is volbracht daar op Golgotha bijna 2000 jaar geleden. De prijs is betaald, er hoeft niets meer bij. Wanneer ik daar iets van besef, dan kan ik wel zingen en Hem aanbidden in stille verwondering. Hem komt alle eer toe tot in eeuwigheid, want Hij heeft het gedaan!
"Ik zal U voor eeuwig loven, om wat U gedaan hebt; ik zal Uw Naam verwachten, want die is voor Uw gunstelingen goed." - Psalm 52:11, HSV
Drie dagen en drie nachten
Er is nog een manier waarop Jona een type is van Jezus. Jona bracht drie dagen en drie nachten door in het binnenste van een grote vis. Met name die gebeurtenis is de reden dat veel historici hun twijfels hebben bij de historische betrouwbaarheid van het boek Jona en doen het daarom af als een fabel. Misschien vind je het ook moeilijk om te geloven, want zelfs als je er nooit een seconde aan getwijfeld hebt of het echt zo gegaan is, blijft het toch een bijzondere gebeurtenis. Als ik naar mezelf kijk, ben ik te snel geneigd om te klein van God te denken. Maar God is niet een mens zoals jij en ik. Hij staat boven alles. Hij regeert. Hij heeft alles geschapen uit niets en de hele schepping staat tot Zijn beschikking. Niets is voor Hem onmogelijk. Jona in de vis is geen uitzondering, maar juist een bevestiging daarvan.
"Want geen ding zal bij God onmogelijk zijn." - Lukas 1:37, HSV
Daarnaast zegt Jezus zelf dat het waar is en daarom mag je geloven dat het ook echt zo gebeurd is. Zijn Woord is betrouwbaar en faalt niet. Jezus gebruikt namelijk Zelf het voorbeeld van Jona om te voorzeggen dat Hij drie dagen en drie nachten in het graf zou zijn om vervolgens op te staan.
"Maar Hij antwoordde en zei tegen hen: Een verdorven en overspelig geslacht verlangt een teken, maar het zal geen teken gegeven worden dan het teken van Jona, de profeet. Want zoals Jona drie dagen en drie nachten in de buik van de grote vis was, zo zal de Zoon des mensen drie dagen en drie nachten in het hart van de aarde zijn. De mannen van Ninevé zullen opstaan in het oordeel samen met dit geslacht en zullen het veroordelen, want zij hebben zich bekeerd op de prediking van Jona; en zie, meer dan Jona is hier!" - Mattheüs 12:39-41, HSV
"Niets is voor God onmogelijk. Jona in de vis is geen uitzondering, maar juist een bevestiging daarvan."
Een afschaduwing
Jona was een type, een afschaduwing van Christus. Maar ook niet meer dan dat. Hij was een mens zoals jij en ik. Ongehoorzaam. Zondig. Alles wat hij deed, was met zonden bevlekt. Maar meer dan Jona is Christus. Christus is in de wereld gekomen voor onze zonden en deed wat wij niet kunnen. Hij leefde volmaakt en zonder zonden. Hij droeg het lijden en stierf aan het kruis voor zondaren en volbracht zo de wil van Zijn Vader. Wacht dan niet langer. Loop niet voorbij het kruis. Bekeer je tot Hem en leef!
"En Jona begon de stad in te gaan, één dagreis. Hij predikte en zei: Nog veertig dagen en Ninevé wordt ondersteboven gekeerd! De mensen van Ninevé geloofden in God. Zij riepen een vasten uit en trokken rouwgewaden aan, van de grootste tot de kleinste onder hen. Toen dat woord de koning van Ninevé bereikte, stond hij op van zijn troon, legde zijn staatsiegewaad af, hulde zich in een rouwgewaad en ging in het stof zitten. En in Ninevé werd op bevel van de koning en zijn rijksgroten omgeroepen: Mens en dier, runderen en schapen, mogen niets eten, niet grazen en geen water drinken. Mens en dier moeten in rouwgewaden gehuld zijn en met kracht tot God roepen. Zij moeten zich bekeren, ieder van zijn slechte weg en van het geweld dat aan zijn handen kleeft. Wie weet zal God Zich omkeren, berouw hebben en Zijn brandende toorn laten varen, zodat wij niet omkomen! Toen zag God wat zij deden, dat zij zich bekeerden van hun slechte weg. En God kreeg berouw over het kwade dat Hij gezegd had hun te zullen aandoen, en Hij deed het niet." - Jona 3:4-10, HSV