De tong heeft de macht over leven en dood, volgens Paulus. Als er zoveel kracht ligt in woorden, zijn affirmations dan ook Bijbels? Met 'affirmations' worden zinnen bedoeld waarin je jezelf bevestigd. Een voorbeeld is dat je elke avond uitspreekt: 'ik ben mooi' of 'ik ben slim'.
Het is een trend die de laatste tijd veel op social media langs komt, maar kan je daar als Christen aan mee doen? Want het is toch vooral op ons 'ik' gefocust?

Een tijdje terug schreef ik een blog over de vraag hoe Bijbels therapie is. Is het in strijd met ons doel om God te verheerlijken? Is het te 'ik-gericht'? Vanuit gesprekken over dit onderwerp kwam de volgende vraag naar boven: Hoe Bijbels zijn affirmations?

De kracht van woorden

De tong heeft macht over dood en leven (Spr 18:21). De tong is als een vuur, ze besmet het hele lichaam, zet onze levensloop in vlam. De tong is een klein lichaamsdeel, maar heeft net zo veel impact als een klein roer dat heeft op een groot schip  (Jak 3:2-12). Met onze tong loven we God en met dezelfde tong vervloeken we de mensen die naar de gelijkenis van God zijn gemaakt. Misschien vervloek jij anderen of jezelf; mensen die naar de gelijkenis van God zijn gemaakt. Maar dit moet niet zo zijn, zegt Jakobus. We moeten ons vullen met de wijsheid die van boven komt. We moeten no'am woorden spreken: Liefelijke, schone, vriendelijke en goede woorden. Deze woorden zijn zoet voor de ziel en genezend voor de botten (Spr 16:24). 

Woorden kunnen als dolksteken dienen, maar ook als helend medicijn (Spr 12:18). Woorden wegen zwaar. Het is daarom een belangrijke uitdaging om te leren je tong in toom te houden (Spr 10:19) en om God de deur van je lippen te laten behoeden (Ps 141:3). 

Petrus zegt: Wanneer je dient, doe het vanuit de kracht van God. En wanneer je spreekt, spreek dan de woorden van God (1 Pet 4:11). Gods woorden zijn woorden van eeuwig leven (Joh 6:68). Om deze reden moet je volgens Paulus de waarheid spreken en leugens afleggen: "Laat geen vuile taal uit uw mond komen, maar wel iets goeds, wat nuttig is tot opbouw, opdat het genade geeft aan hen die het horen." (vers 29)

Leugens overwinnen met waarheid

De waarheid geloven en uitspreken is de manier om leugens te overwinnen. De Waarheid is ons enige wapen in de geestelijke strijd: "Neem het zwaard van de Geest, dat is Gods woord" (Ef 6:17). Vecht met je woorden voor overwinning en voor leven, door Gods eigen woorden te citeren, want dan vecht je pas echt (Deut 6:6-9).

Gods waarheid is dat wij pas echt tot ons doel komen wanneer we niet meer voor onszelf leven, maar voor Hem. Affirmations die ons alleen maar richten op onszelf en op hoe goed en geweldig wij zijn gaan daarom dus lijnrecht tegen het Evangelie in. De affirmations die we tegenwoordig vaak tegenkomen draaien allemaal om ons 'ik'. 'Ik ben', 'ik doe', 'ik kan', 'ik', 'ik', 'ik'.

De Bijbel leert ons juist dat het niet om ons 'ik' draait, maar dat we moeten sterven aan onszelf (Matt. 16:24). Door hedendaagse affirmations kunnen we gaan vertrouwen op onze eigen woorden, op onze eigen wijsheid, op onze eigen plannen en kunnen we gaan geloven dat we limietloos zijn. Maar een gezonde relatie met God start met het besef dat we God juist nodig hebben. Vanuit onszelf zit er niets goeds in ons; arglistig is het hart (Jer 17:9).

De Bijbel leert ons dat de identiteit van een wedergeborene in Christus ligt en dat we daar vast en zeker in mogen staan. Wanneer je daarover twijfelt is het juist super goed om als gelovige jezelf eraan te herinneren wie jij was zonder Christus en wie jij nu bent in Christus. Wanneer je dit doet met het besef dat het genade alleen was, zal de glorie direct naar God toe gaan - en niet naar je eigen 'ik'. Het is waar dat je waardevol bent, dat je geliefd bent, dat je een speciaal doel hebt - maar niet door iets in jou, maar door Christus alleen.

Zonde is in de grondtaal letterlijk 'je doel missen'. Zinnen uitspreken waardoor jij jezelf verheerlijkt is je doel missen. Zinnen uitspreken waardoor God verheerlijkt wordt is je doel behalen.

Vernieuwd worden in je denken

Efeze 4:23-26 zegt dat we vernieuwd moeten worden in ons denken. Dit betekend volgens de tekst dat je je bekleed met de nieuwe mens, die overeenkomstig het beeld van God geschapen is. Je denken, heel je leven en heel je hart moeten vernieuwd worden naar Zijn beeld, zodat Hij verheerlijkt wordt. Deze vernieuwing zal impact hebben op je woorden, want: "Waar het hart vol van is, loopt de mond van over" (Matt 12:34).

Ik-gerichtheid is zondig

Het is zo makkelijk om ''feel good'' teksten uit de Bijbel te plukken zoals: ''Ik ben wonderlijk gemaakt'', ''ik ben waardevol en geliefd''. Allemaal waar, maar dat is niet de reden dat de Bijbel geschreven is. De Bijbel is niet geschreven voor onze eer, maar tot Gods eer. De Bijbel draait niet om ons, maar om God. De zin ''ik vermag alle dingen door Hem die mij kracht geeft'', gaat niet om ons 'ik', maar om Hem. Zo is dat in heel de Bijbel, zelfs bij Psalm 139. 

Ik geloof niet dat we als christenen meer focus op onszelf nodig hebben door affirmations. Onze 'ik' krijgt al genoeg aandacht. Misschien is het een beter idee om te starten met affirmations naar God: Aanbidding, elke dag weer opnieuw.

• Wanneer het slecht gaat met jou - Wie is God?

• Wanneer je niet meer in jezelf geloofd - Geloof in God.

• Wanneer je je niet waardevol voelt - prijs Jezus voor Zijn offer

• Wanneer je je niet geliefd voelt - prijs God voor Zijn trouw

• Wanneer je niet meer weet hoe je vol moet houden - rust bij God

Niet ''ik kan het'', maar ''Hij kan het.'' Dat zijn de reminders die je nodig hebt.

Geloven in leugens is zondig

Onze focus hoort dus niet op onszelf te liggen, maar op Christus. Tegelijkertijd is het ook zondig om leugens over jezelf te geloven: "Ik ben niet mooi, dus niet waardevol, maar daar moet ik maar niet aan denken want God is goed." 

Naast het feit dat God goed is, uitte Hij deze goedheid ook: Hij kwam om ons te herstellen, zodat Hij verheerlijkt wordt. Hij gaf Zijn leven, als prijs voor onze levens - een hogere waarde kan ik niet bedenken. Hij leerde ons dat onze identiteit niet in ons uiterlijk, in ons karakter, in ons bezit, in ons succes of in ons gedrag ligt. Onze identiteit ligt in Hem. En daar mag je je aan vastklampen. Hij heeft je gemaakt, Hij heeft je lief, Hij gaf je talenten. Hij herstelde je waarde toen je je leven aan Hem gaf. 

Deze dingen niet geloven is als een slag in Gods gezicht; Hij wilt juist graag dat je gelooft in Zijn waarheid. Herinner jezelf er daarom ook steeds aan. Door Jezus ben je kostbaar, heilig gemaakt, gereinigd en een Koningskind. Wat ben ik dankbaar voor Jezus; voor Zijn offer, voor Zijn liefde en voor Zijn genade.

Kan je dus affirmations doen als Christen? 

Ja, misschien kun je wel affirmations doen, maar dan zullen ze er heel anders uit moeten zien dan hoe jij ze kent. God verheerlijkende affirmations zijn gegrond op Bijbelse waarheid; op het complete plaatje. Toets het altijd aan Gods Woord. Wees voorzichtig, want je weet hoe de satan werkt: hij neemt Bijbelse waarheden en verdraait deze, zodat God niet meer verheerlijkt wordt. 

Een laag zelfbeeld is geen nederigheid

In de Bijbel worden we vaak opgeroepen tot nederigheid (Ef 4:2, Jak 4:10). Het is hierin wel heel goed om te begrijpen wat deze nederigheid precies inhoud.

Wat het in ieder geval niet is: Nederigheid is niet hetzelfde als een laag zelfbeeld. Een laag zelfbeeld kan zelfs een vorm zijn van trots. Het is teveel aan jezelf en je gebreken denken in plaats van aan Christus. Het is meer waarde hechten aan je eigen gedachten dan aan Gods gedachten.

Ik denk dat de beste remedie voor een slecht zelfbeeld niet het sleutelen aan je zelfbeeld is, maar de groei van een goed Godsbeeld en het volledige vertrouwen dat Jezus gereinigd, geheiligd en hersteld heeft door zijn bloed tot Zijn eer. Geen focus naar jezelf, maar naar Hem en Zijn werk.

Nederigheid komt dus niet voort uit een laag zelfbeeld, maar uit een 'hoog' Godsbeeld. God is majestueus, heilig, machtig, geweldig goed en bijzonder genadig. Hoe meer je dit gaat zien, hoe meer je Hem gaat leren kennen, en hoe meer je beseft hoe onverdiend deze genade is. Nederigheid komt wanneer je ziet hoe zondig jijzelf bent, hoe goed God is en hoe genadig Hij is dat Jezus' jouw prijs betaalde.

Wanneer we een profvoetballer nederig noemen, doen we dit niet omdat hij zichzelf beschrijft als een enorme slechte voetballer en een stom persoon, maar omdat hij de eer en credits geeft aan de mensen om zich heen die hem geholpen hebben.

Wanneer we een christin nederig noemen, doen we dit niet omdat zij zichzelf zo lelijk, stom of vervelend vindt, maar omdat zij iets bezit - genade en eeuwig leven, waar zij God de eer en credits voor geeft. Vanuit die wetenschap beweegt zij ook anders door het leven; zelfverzekerd, omdat ze weet dat haar identiteit in Christus ligt, en nederig, omdat ze weet dat al het goede van Christus komt (Jak 1:17).

Het is zondig om in leugens te geloven en het is ook zondig om te veel op jezelf gefocust te zijn. Ga daarom op zoek naar een Bijbelse balans. Geloof in Gods waarheid; geloof er in wat Hij zegt over jou, en verheerlijk Hem daarna vol dankbaarheid. Wanneer jouw zelfbeeld erg onbijbels is, is het goed om jezelf te herinneren aan wie jij bent in Christus. Maar blijf daar niet bij, dank God daarvoor en leef voor Hem, want dat is waarvoor jij geschapen bent.

Meer lezen:

• #selflove: zelfaanvaarding, eigenwaarde en identiteit.
• Manifesteren: de gedachte dat je zinnen moet uitspreken, zodat deze dingen in je leven zullen worden gebracht; gebaseerd op de 'law of attraction'.

Deze overdenking is geschreven door Berdine. Lees hier meer over haar en de andere gezichten achter 'In de Vallei'. Lees hier waar In de Vallei voor staat.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze overdenking? Neem dan hier contact met ons op, of benader ons via social media.