Gewoon niets doen… wanneer heb ik dat eigenlijk voor het laatst gedaan? Ik schud langzaam mijn hoofd: ‘Nee, ik heb echt geen idee. Ja toch, …. ’s Nachts?’ 

Die hoge lat
Als christin ben je misschien erg betrokken op je omgeving en de wereld. Je hart brandt voor mensen in armoede, oorlog en nood. Er is zoveel verdriet, zoveel eenzaamheid, zoveel honger. Je helpt zoveel als je kunt. Staat er immers niet in de Bijbel die tekst over die luiaard? (Ga naar de mier, luiaard, zie zijn wegen en word wijs – Spreuken 6 vers 6). Ook zet je je nog in voor evangelisatiewerk en oh ja… Je doet ook nog vrijwilligerswerk. Zoveel te doen, zoveel wat moet gebeuren, zoveel wat nog op de agenda staat. Deze dingen komen je als het ware aanwaaien. Er wordt van je verwacht dat je je steentje bijdraagt

Dat denk je althans.

Dan is er nog zoveel dat moet van jezelf. Je wilt graag je propedeuse halen. Je wilt graag iedere week twee keer sporten. Je wilt graag contact leggen met die nieuwelingen in de gemeente. Je wilt je foto’s nog even bewerken voordat je ze op Instagram post. Je wilt echt serieus iedere dag stille tijd houden. Je moet trouwens ook nog binnen nu en volgende week weten wat je wilt met dat ene aanbod wat je gekregen hebt. Voeding, kleding, stille tijd, zelfontplooiing, baan, vakantiebestemmingen of betrokkenheid in de kerkelijke gemeente. Al deze dingen willen we graag bijhouden. Het is een standaard die wij onszelf opleggen. Bewust of onbewust. Misschien gevoed door wat we bij anderen in onze omgeving of online zien. Of misschien wel door het gevoel dat je ervaart dat je er iets mee moet. Er is zo oneindig veel (goeds) te doen. 

De druk en snelheid van de maatschappij
We zijn verslaafd aan ‘doen’, zo bleek ook uit een onderzoek (T.D. Wilson, 2014) van de universiteit van Virginia in 2014. Proefpersonen die daar in een lege ruimte zonder enige afleiding werden geplaatst, kregen de mogelijkheid zichzelf een elektrische schok toe te dienen. 67% van de mannen en 25% van de vrouwen maakten daar gebruik van, simpelweg ‘om iets te doen te hebben’. Waarom zouden we dat doen?

Het antwoord op die vraag is volgens het onderzoek dat wij niets zo ondraaglijk vinden als volledige rust. Bizar vind ik dat.

Dan is er nog een aspect wat vooral de laatste jaren zo de kop op steekt: haast. Je moet snel zijn, altijd en overal, lekker effectief, toch? We hebben met z’n allen massaal haast. Proppen in de trein zodat je niet te laat komt. Proppen in de lift, scheelt je toch weer een paar minuutjes. Proppen in je mond, want ja, zoveel tijd om te eten heb je nou ook weer niet. Proppen in je agenda, want anders past het gewoon niet. Haast vind je ook online. Vind je het ene niet mooi, dat klik je toch gewoon door naar het andere. Staat iets je niet aan op social media, dan swipe je toch gewoon verder? 

Eerlijk is eerlijk: Ik doe er zelf ook aan mee. Doordat we zoveel moeten, is het van belang dat je slim je agenda beheert. Ieder minuutje kun je immers uitkopen. Toch bekruipt mij vaak op zo’n drukke dag wel een onbehaaglijk gevoel. Al is het misschien ‘s avonds pas, na al het werk. Ik voel: ‘Dit is niet goed. Zo af en toe een dagje dat is oké, maar zo kan ik niet leven.’ Herken je dat?

Ons verlangen naar verbinding en ertoe doen is wat ons onder andere gevoelig maakt voor drukte. In de eenzaamheid en stilte denken we dit niet te kunnen vinden. Wie geeft jou een goed gevoel in de stilte? Wie laat je merken dat je er echt toe doet als je je afzondert? Elke keer wanneer we voelen dat we onmisbaar zijn, stroomt het gelukshormoon dopamine door onze hersenen. Waar voel je het best dat je onmisbaar bent? Op je werk, op school, in je vriendenkring, als jij aan de slag bent op je (vrijwilligers)werk? Daar wordt de goedkeuring uitgedeeld en daar ontvang je complimentjes. Dat geeft ons het heerlijke gevoel dat we onmisbaar zijn, en dat werkt verslavend. Al weten we wel dat het net zo werkt als ‘snacks’. Je kunt er even heerlijk op teren, maar ze zijn zo weer verzadigd. 

Is het werkelijk zo maakbaar allemaal? Wat is het toch vreemd dat we er zo snel aan mee doen, vind je niet? Als je bovenstaand stukje leest, dan bestempel je ‘haast’ of ‘drukte’ toch als iets wat niet goed is? ‘Ja’, zeg je misschien, ‘je schildert het ook wel heel negatief nu.’  

Misschien heb je gelijk.

"Wees niet als deze wereld, want je bent niet van deze wereld."

Niet van deze wereld
Het is voor ons, als christinnen, soms extra moeilijk om niets te doen. Naast onze studie of ons werk moeten we eigenlijk nog zo veel, want je wilt wel als dank voor Jezus’ offer iets terug doen voor Gods koninkrijk. Er is altijd wel een argument te vinden om niet te rusten, want die luiaard, dat wil jij niet zijn. Toch kunnen juist ook goede dingen ons in de weg staan om bij God te komen. Om in Hem te blijven. Deze goede dingen vullen onze agenda’s en eten al onze tijd op. We kunnen zo druk zijn met óver God vertellen of proberen vanuit Zijn liefde van alles te doen met al onze goede bedoelingen, in plaats van mét God te leven. Geloof je dat je evenzeer een kind van God blijft als je zou rusten?

Hoe moeten we hier nu mee om gaan? Met die druk, die haast en snelheid. Ben je je ervan bewust dat wij, als christinnen, hier ook een bewuste keuze in moeten maken? We leggen de lat op gebieden van ons leven soms zo hoog. Wat zegt de Bijbel hier eigenlijk over?

Er zijn veel Bijbelteksten die ik hier neer zou kunnen zetten. Ik heb een selectie gemaakt van drie Bijbelteksten: een praktische tip, een overkoepelende levenshouding en een uitspraak van Jezus. We gaan ze alle drie even langs.

1. Neem de tijd om dingen te doen.

De eerste is Prediker 4:6: "Een hand vol rust is beter dan beide vuisten vol zwoegen en najagen van wind." Een prachtige spreuk die het verdient om op een tegeltje in je kamer te pronken. Het is een duidelijke tegenstelling: een hand vol rust tegenover vuisten vol gezwoeg. Beeldend, he? Een vriendelijke, zachte, ontspannen hand. Die hand kan zich opheffen naar de hemel, die hand kan een handdruk geven. Daar tegenover vuisten. Geballen, onder spanning, dicht, vast. Een vuist opheffen naar de hemel? Met een vuist richting een ander bewegen betekent vaak niet iets prettigs. En dan nog het najagen van de wind. De wind is zo eindeloos, onzichtbaar, onophoudelijk, niet te volgen. Je zult de wind nooit te pakken krijgen, nee de wind krijgt jou te pakken en speelt met je. Snap je? Mij is vaak voorgehouden dat je hard moet werken. Stel dat je fulltime zou werken en de zaterdag er ook bij werkt, omdat het druk is, dan zou ik dat eerder als een deugd hebben gezien. Natuurlijk ben ik loyaal aan mijn werkgever, maar nu twijfel ik erover of ik er nog wel zo makkelijk mee zou instemmen. 

God laat in Zijn heerlijke Woord deze spreuk van Salomo optekenen. Hij vindt het belangrijk dat je eraan herinnerd wordt. Neem dus je rust, leef vanuit rust, neem de tijd om dingen te doen. Mooie dingen kosten vaak veel tijd. Kost liefde bijvoorbeeld niet enorm veel tijd? Staat een bloem zomaar ineens te pronken in het veld? Groeit een baby niet negen maanden in de buik van een moeder? Groei je als kind ineens naar de volwassenheid? Zou dat voor kleinere dingen dan niet zo gelden? Bij mij zorgen haast en onrust er juist vaak voor dat ik geen oog meer heb voor de ander, niet meer lief kan hebben en snel geïrriteerd raak. 

2. Maak rust je levenshouding.

De tweede tekst is die van een overkoepelende levenshouding. Wat bedoel ik daarmee? Laten we eerst de tekst lezen in Efeze 5:7-9: "Wees dan hun metgezellen niet. Want u was voorheen duisternis, maar nu bent u licht in de Heere; wandel als kinderen van het licht – want de vrucht van de Geest bestaat in alle goedheid en rechtvaardigheid en waarheid –" 

Kort gezegd komt het hierop neer: Wij zijn niet van deze wereld. Wij zijn licht ín de Heere en dat is een wezenlijk verschil. Ons hart, verstand, kracht, gevoel en wil heeft een andere focus, namelijk Gods koninkrijk. Het klopt inderdaad dat wij snel onze focus leggen op wat hier beneden is, maar dat is juist niet de bedoeling en niet goed te praten. Wees niet als de wereld, want je bent niet van de wereld. Lees de tekst nog eens met in je achterhoofd de uitspraak van Jezus dat Hij de goede Herder is. Ik proef ontspanning in de tekst. Wandelen…. Iets heel anders dan haasten. 

‘Wat kan ik hier dan praktisch mee?’, vraag je misschien. Ik denk aan de volgende vragen. Mag iets nog een poosje duren bij jou? Dat kan gaan om een moeilijke beslissing, het bereiken van een doel of juist iets kleins. Lukt het jou om ergens echt tijd voor te nemen? Bij beslissingen is het goed om in gebed te gaan. Soms vraag ik om een concreet antwoord, vaak komt dat totaal onverwachts en op een verassende manier. Bijna dagelijks zijn daar de zogeheten ‘schietgebedjes’. Bidden is een lifestyle en wel een die het een stuk rustiger maakt in mijn leven. Wat is het een voorrecht om een licht in de Heere te mogen zijn. Geeft je dat geen rust?

3. Houd stille tijd

Het belangrijkste aspect van deze tekst is dat je rust kunt ervaren doordat je een kind van het Licht mag zijn. Dat hebben we niet verdiend, maar gekregen uit genade en dat geeft nu echte rust. Ga daarom iedere dag weer terug naar de Bron van licht, naar de Heere Jezus. Houd je stille tijd zo consequent mogelijk. Lukt dit een keer niet, probeer daar dan ontspannen mee om te gaan. Ik vond dat zelf best moeilijk en begon stille tijd te zien als een soort verdienmodel. ‘Ik heb u vanmorgen toch gezocht, wilt U dan …. ‘ En als mijn stille tijd moment erbij in was geschoten dan bedacht ik juist het tegenovergestelde ‘Ik heb geen tijd voor U gemaakt, nu moet ik de rest van de dag mezelf er ook doorheen slepen’. Ik moest leren dat God niet afhankelijk was van mijn stille tijd en dat ik er niets mee verdiende, want ik had alles al wat ik nodig had (Mijn genade is voor u genoeg - 2 Korinthe 12:9). Toch houd ik het niet lang vol om zonder stille tijd door te leven, het maakt me zo leeg en verloren. Ik heb Hem zo nodig. De tweede helft van 2 Korinthe 12:9 vat het prachtig samen: "Want Mijn kracht wordt in zwakheid volbracht."

Een bekende uitspraak van Jezus is onze derde tekst. Het staat in Mattheüs 11:28 Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven. Deze tekst komt bij mij vaak pas binnen als het niet meer zo lekker gaat. Als alles op rolletjes loopt dan voel ik me niet zo ‘vermoeid en belast’, maar áls ik me dan zo voel, dan vind ik het een enorm troostend woord. Het geeft me dan weer rust dat ik altijd bij Jezus terecht kan. Hoe is dat bij jou?

Hoe blijf ik overeind?
In vele kloostertradities hanteert men het adagium: Als je werkt, dan werk je. Als je rust, dan rust je. Rusten betekent niet dat je ‘uit’ staat, maar dat je een ander gedeelte van jezelf aan bod laat komen waarbij andere hersendelen gestimuleerd worden. Dat mag worden afgewisseld met hard werken, daar is niets mis mee. Wanneer je het rusten vergeet, ontstaat er een droge eenzijdige grond in je. Het droogt je op, maakt je ongezonder en minder productief. Je raakt opgebrand. Durf in je agenda kruizen te zetten, om vrije dag(delen) te creëren. Het betekent niet dat je die dag alleen maar stil moet zitten. Ga dan juist dingen doen waar je van ontspant. Vaak is de schepping intrekken erg ontspannend. Ga wandelen, wees creatief als je dat leuk vindt, pak eindelijk dat boek uit de kast. Of pak juist iets op waar je je al een langere tijd aan stoort, vaak ligt daar ook onderliggende frustratie. Denk bijvoorbeeld aan het opruimen van je kledingkast, wat nu zo’n zooitje is

Je kunt veel praktische tips misschien direct toepassen, toch red je het daar niet mee om te leven vanuit rust. Ik som een paar Bijbelse waarheden op die een kader geven voor een levenshouding:

• Je hoeft je redding niet te verdienen; Het is 100% genade. 
• De werken die we doen zijn geen voorwaarden om iets van God te krijgen, maar zijn vruchten van de Heilige Geest. Zij hebben dus ook een ander vertrekpunt. We doen deze werken niet omdat het goed voelt, maar omdat we zijn gered door Jezus. Als dankoffer willen we een leven leven voor Zijn glorie en Zijn Koninkrijk. 

• Jezus rustte ook uit van Zijn werk en trok Zich terug. Als Jezus dit nodig had, hoeveel te meer dan wij. 
• God de Vader stelde de Sabbat in en Jezus hield deze. Wij houden dus ook onze rustdag en laten ons vullen met Hem en Zijn Woord. 

Het gaat dus om de juiste levenshouding. Een leven uit God. Als God jouw God is, heb je Hem nodig. Dan doe je goede dingen voor Hem, maar is Hij ook jouw start- en eindpunt. Jouw Bron waaruit jij dagelijks put en drinkt, om fris te blijven. Stille tijd met God roept de prikkels van de wereld en het oneindige lawaai om je heen een halt toe. Het geeft je ruimte en bied je het juiste perspectief.

En dat geeft rust.

P.S. De volgende boeken zijn zeker de moeite waard om te lezen: ‘De kracht van rust’ van Mirjam van de Vegt en ‘Hier is rust’ van Joline Zuidema. Stukjes uit deze boeken zijn verweven in deze blog.

Deze overdenking is geschreven door Karinda. Lees hier meer de gezichten achter 'In de Vallei'. Lees hier waar In de Vallei voor staat.

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze overdenking? Neem dan hier contact met ons op, of benader ons via social media.