Wat kan je je verschrikkelijk slecht voelen over jezelf en wat kan je worstelen als mens... Je worstelt met gedachten als 'ik kan niets goed doen' en 'ik ben niks waard'. Op social media kom je allerlei berichten tegen met #selflove eronder. De boodschap is: je bent mooi, je bent belangrijk, je bent vaardig, je bent geliefd, je bent genoeg, je bent nodig en je doet ertoe. Heel even voel je je beter, maar nog geen dertig seconden later hakt je gevoel erin. Waarom zou je van jezelf houden? Je voelt je helemaal niet zo waardevol.
Ik zal je eerlijk zeggen dat ik dit geen makkelijk onderwerp vind om over te schrijven. Ik mag dan wel social work studeren en regelmatig mensen tegenkomen die hiermee worstelen, ik blijf het zwaar en lastig vinden. Dit komt voor een deel doordat ik er zelf veel mee heb geworsteld. Heel lang heb ik het idee gehad dat ik niets goed kon doen en dat ik het probleem was. Ik vond het lastig om mijn plek in te nemen in mijn gezin, in vriendschappen, op school en binnen stages. Vaak had ik het idee dat mijn mening er niet toe deed of dat het toch nergens op zou slaan. Heel vaak wist ik niet eens wat ik vond, omdat ik zo erg bezig was met de meningen van anderen. Ik was onzeker over mezelf. Ik wist wel dat anderen van me hielden en dat God van me hield, maar toch lukte het niet om mezelf te aanvaarden. De afgelopen jaren ben ik hier veel mee bezig geweest en heb ik geleerd om beter voor mezelf te zorgen. Dat gaat nog niet vanzelf en de negatieve gedachten over mezelf zijn nog niet weg. Toch wil ik vandaag het één en ander delen.
Waarom zou ik mezelf aanvaarden?
"Je bent mooi, je bent belangrijk, je bent vaardig, je bent geliefd, je bent genoeg, je bent nodig en je doet ertoe." Er is een soort self-love-movement ontstaan die hierover schrijft en ook een vriend of vriendin kan zoiets tegen je zeggen. Het is fijn om te horen en toch kan je al snel weer met vragen zitten. Je voelt je helemaal niet mooi of belangrijk en je vraagt je af waarom je geliefd of waardevol zou zijn.
Die vraag is niet echt leuk om te stellen, want het zegt vaak dat je niet blij bent met jezelf. Toch is het wel een goede vraag. Op basis waarvan ben je geliefd of waardevol? Op basis waarvan aanvaard je jezelf?
Als je jezelf aanvaardt, komt dit voort uit een positief oordeel dat je over jezelf hebt. Je vindt dat je voldoet aan een verwachting die je van jezelf hebt. Wanneer je jezelf niet aanvaardt, heb je het idee dat je niet aan die verwachting voldoet.
Je wil graag goed overkomen bij anderen en doet er bijvoorbeeld alles aan om er goed uit te zien. Als je jezelf te dik vindt of je jezelf niet mooi vindt door de puistjes in je gezicht, ben je ontevreden over jezelf. Of je doet er alles aan om een goede opleiding en een goed betaalde baan te hebben, zodat je een mooi huis kan kopen. Je meet je met anderen van jouw leeftijd die al wel een leuke auto hebben of al een huis hebben gekocht. Misschien heb je toen je jong was van je ouders gehoord dat je niks goed kon doen en probeer je nu alles wat je doet, zo goed mogelijk te doen om jezelf te bewijzen. Je stelt hoge eisen. Als je daaraan voldoet, kun je jezelf aanvaarden. Je vergelijkt jezelf misschien wel met anderen van jouw leeftijd die studeren, een relatie hebben of carrière maken. Je wil dezelfde dingen bereiken, omdat dat op de leeftijd die je hebt toch wel een keer mag. En misschien kijk je in de christelijke gemeente wel om je heen. Je leeft wel wat beter dan die persoon twee rijen achter je of je zou nog meer passie moeten hebben dan die jongen die keihard meezingt, dan ben je er.
Je voelt je helemaal niet mooi of belangrijk en je vraagt je af waarom je geliefd of waardevol zou zijn. Die vraag is niet echt leuk om te stellen, want het zegt vaak dat je niet blij bent met jezelf. Toch is het wel een goede vraag. Op basis waarvan ben je geliefd of waardevol? Op basis waarvan aanvaard je jezelf?
Het is volkomen menselijk dat we ons met anderen vergelijken en proberen aan de verwachtingen van anderen te voldoen. De vraag is wel of deze criteria een goede en duurzame basis zijn voor zelfaanvaarding. Het antwoord op die vraag is 'nee', deze criteria zijn niet gezond, helpend of duurzaam. Schoonheid is vergankelijk (Spr 31:30a), bezit neem je niet mee (Mark 8:36, 1 Joh 2:12, Jak 1:11), menselijke kennis zal tenietgedaan worden (1 Kor 13:8), je harde werk heeft uiteindelijk niet zo veel zin (Pred 1:3), sociale rollen houd je niet voor altijd (Mark 12:25) en je zal nooit in staat zijn om uit jezelf God te behagen (Rom 3:20, Rom 7:15).
De Bijbel zegt dat we niet in onszelf moeten roemen: "Maar wie roemt, laat hij roemen in de Heere. Want niet wie zichzelf aanbeveelt, die is welbeproefd, maar wie door de Heere wordt aanbevolen." - 2 Korinthe 10:17-18, HSV
Je moet dus roemen in de Heere en niet in jezelf. Maar hoe werkt dat met zelfaanvaarding? En ben je dan wel waardevol?
Waardevol - waardeloos - hersteld
Als je Genesis leest, lees je dat God de mensen schiep als een kroonstuk op Zijn schepping. Hij schiep mensen als Zijn beelddragers en zegende de mensen.
"En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen. En God zegende hen en God zei tegen hen: Wees vruchtbaar, word talrijk, vervul de aarde en onderwerp haar, en heers over de vissen van de zee, over de vogels in de lucht en over al de dieren die over de aarde kruipen! En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag." - Genesis 1:27-28, 31, HSV
De mens is dus enorm bijzonder en van hoge waarde, omdat de mens geschapen is naar God beeld. Helaas is die waarde aangetast door de zonde. Door de zonde dragen we niet meer van nature het beeld van God. We komen absoluut niet meer in de buurt van Gods heiligheid. Door de zonde zijn we eigenlijk waardeloos voor Gods Koninkrijk. Maar als je gestorven en opgestaan bent met Christus, ben je een nieuwe schepping. Je bent hersteld en wordt nog steeds hersteld, zodat God je kan gebruiken in Zijn Koninkrijk. Je mag meer en meer op Jezus gaan lijken.
Christenen benadrukken vaak dat God van je houdt, dat je mag komen zoals je bent en dat je waardevol bent in Gods ogen. Maar God aanvaardt je niet zoals je bent, los van Christus. Dat zou betekenen dat God de zonde zou aanvaarden en goedkeuren. Dat zou een heilige God die zonder zonde is, nooit kunnen doen! God geeft je daarentegen toegang tot Zijn genade door het bloed van Jezus dat je helemaal schoonmaakt van alle zonde. Daardoor kan je bij God komen. Hierdoor kan God je aanvaarden. God veroordeelt je niet meer, maar roept je wel op om niet meer te zondigen.
In Christus ben je waardevol voor God. God heeft jou lief. Niet omwille van iets in jou, maar omwille van iets in Hemzelf. God heeft jou lief, omdat Hij liefde is. God redde je, niet omdat je zoveel waard was, maar om waarde aan jou te geven. Je stond schuldig tegenover God. In jou was er geen reden dat God je zou redden. Maar Zijn liefde dreef Hem om toch een relatie met jou aan te gaan, om je te herstellen en je waarde te geven. Dat deed Hij niet zodat jij zou zeggen dat je enorm veel waard bent, maar zodat je God de eer zou geven. Ja, je bent enorm waardevol, maar alleen doordat je nu een nieuwe schepping geworden bent. Niet door jezelf, maar door Zijn geweldige genade! God heeft jou aanvaard als Zijn geliefde kind. Hij houdt van je. Zijn liefde, waardoor je een nieuwe schepping bent, geeft je waarde. De kern van wie je bent, is Christus.
"Ik ben met Christus gekruisigd; en niet meer ik leef, maar Christus leeft in mij; en voor zover ik nu in het vlees leef, leef ik door het geloof in de Zoon van God, Die mij heeft liefgehad en Zichzelf voor mij heeft overgegeven." - Galaten 2:20, HSV
Ik vind het wel eens lastig om te horen dat we waardeloos waren voor God. Maar als ik er langer over nadenk, maakt het het wonder van Gods genade alleen maar groter. God had ons zó enorm mooi gemaakt naar Zijn beeld. Hij zag dat het zeer goed was. Maar als mensen keerden we ons van Hem af. Vanuit onszelf wilden we niks meer met God te maken hebben en konden we Hem niet eren. Toen daalde Jezus af vanuit de hemel. Vanaf de perfecte plaats, koos God om naar de mensen toe te komen die alles in de soep hadden laten lopen, terwijl hen gevraagd was om te heersen over de schepping. We hadden ons van Hem afgekeerd en toch koos Hij ervoor om opnieuw een relatie met ons aan te gaan en ons weer waarde te geven terwijl we onze waarde aan de kant hadden gegooid. Wat is dat een wonder! Hoe kunnen we ooit in onszelf roemen als we kijken naar wie Hij is en wat Hij voor ons heeft gedaan?!
Verandering kost tijd
Het lezen van deze blog zorgt er niet direct voor dat je jezelf volledig aanvaardt. Dat proces kost tijd. Gevoelens zijn nog niet zo makkelijk om te veranderen. Het enige wat ze echt blijvend kan veranderen is een intieme relatie met de levende God die van je houdt.
"..., en dat u vernieuwd wordt in de geest van uw denken, en u bekleedt met de nieuwe mens, die overeenkomstig het beeld van God geschapen is, in ware rechtvaardigheid en heiligheid." - Efeze 4:23-24, HSV
Het inzicht dat God je aanvaard en dat je waardevol bent door wat Hij in jou heeft gedaan, heeft tijd nodig om door te dringen. Die Bijbelse gedachten gaan botsen met je gevoelens die je al zo lang hebt. Je mag jezelf dan steeds herinneren aan de Bijbelse waarheid. Elke keer dat je bezig bent met het voldoen aan menselijke verwachtingen en je je aanpast aan de mening van anderen, mag je jezelf herinneren aan je identiteit in Christus.
Jef de Vriese (2010) schrijft het zo mooi in zijn boek 'zelfaanvaarding': "Als je je blijft richten naar de waardeoordelen van anderen en je menselijke verwachtingen niet vervangt door gezonde criteria van zelfaanvaarding, mis je dat God jou aanvaardt."
Probeer je dus steeds weer te richten op hoe God over je denkt en niet op hoe mensen over je denken. Voor God hoef je niet te presteren. Als je dat probeert, wordt alleen maar duidelijk dat je dat zonder Hem niks kan. God kijkt of je al dan niet door Zijn Geest leeft. Daarin heeft iedereen gelijke kansen.
Al vergeet je het grootste deel van deze blog, onthoud dan alsjeblieft dit: Je bent waardevol, niet door iets in jou, maar door Zijn enorme liefde. In Christus heb je waarde.
In deze serie behandelen we de geestelijke wapenrusting uit Efeze 6. We hebben het al over de gordel van de Waarheid gehad. Dat betekent dat je de Waarheid van Gods Woord boven alles zet. Je ontdekt dat er genadegaven voor je zijn klaargemaakt door Jezus. Hier kan je deze blog teruglezen: 'Heb hart voor je hart'. Ook het...
God is altijd met ons en Hij zal ons ook nooit alleen laten. Echter, soms is het lastig om hier aan vast te houden in lastige tijden. Wanneer het zo donker is om je heen, dat je het lichtpuntje niet kan zien. Wat mooi dat we dan toch mogen weten en geloven dat God een plan heeft uitgestippeld, dat Hij...
